U Muzeju Hercegovine Trebinje, sinoć je promovisan zbornik radova o Prebilovcima “I ispod sive druge boje žive” koji kroz osam poglavlja opisuje istorija sela i stradanje stanovništa u 2. svjetskom ratu, donosi etnografske zapise, kao i odabrane tekstove iz štampe i književnosti posvećene Prebilovcima.
“Sabor skrhanih koščica doziva, gorilo je sve što smo bili mi, goreo je naš pređašnji život”, jedna je rečenica koja opisuje stradanje Srba u ovom selu koje se dogodilo dva puta u 50 godina - u Drugom svetskom ratu i tokom raspada SFR Jugoslavije. Stravičan masakr u Prebilovcima ustaše su izvršile 1941. nad stotinama Srba, nemajući milosti ni prema deci i starcima. Ova knjiga je premijeru imala doživela na 67. Međunarodnom beogradskom sajmu knjiga.
Aco Dragičević jedan od priređivača, ovu knjigu pisao je punih 18 godina i tokom detinjstva ove knjige prikupio je sećanja, umotvorine i legende ovog sela, da bi na kraju stasala u hroniku sećanja na Prebilovce, selo koje je 1941. godine imalo nešto više od 1000 stanovnika, da bi u 1942. ušlo svega 150 srećnih Srba koji su uspeli da pobegnu od pokolja.
- Nisam napisao nijednu knjigu, ali sam, kako je rekao Borhes, ponosan na one koje sam pročitao - kaže Dragićević, dodajući da je ideja o internet stranici “Prebilovci-selo” na internetu, rođena još u ratu devedesetih godina minulog vijeka kada je stanovništvo protjerano, svaka kuća zapaljena, a crkva sa kriptom mučenika minirana.
Prvi tekstovi na stranici objavljeni su, kaže, o Savindanu 2006. godine, a uz ćiriličko uvedeno je i latinično pismo, dok su značajniji tekstovi dobili izdanje i na engleskom jeziku.
- Počelo je podizanje sela, umjesto kamenom i drugim građevinskim materijalom, pisanom riječju i fotografijom na globalnoj mreži. Prvi tekstovi govorili su o organizovanim posjetama rodnom selu uz pratnju mirovnih snaga, sa obezbjeđenjem na početku i začelju kolone stizali su Prebilovčani za Zadušnice, da posjete rodnu kuću, prisluže svijeće upokojenoj rodbini na groblju i miniranom hramu - kazuje Dragićević.
Gradio je virtuelno selo riječ po riječ, fotografiju po fotografiju, stvarajući rubrike koje su govorile o Prebilovcima sa svih aspekata. Nakon 18 godina rada na izgradnji virtuelnih Prebilovaca nastao je zbornik, knjiga o selu i njegovim ljudima.
“Aco je iskazao ogroman trud i energiju i kao dobar duh je podsticao ljude da pišu o Prebilovcima i svi tekstovi imaju zaista veliku vrijednost. O Prebilovcima pišu najveća imena, idemo od prve pojave imena Prebilovci pa sve do nesrećnog prošlog vijeka kada je selo dva puta razarano a žitelji ubijani na najsvirepiji način. Knjiga je doprinos kulturno istorijskom i zavičajnoj književnosti a pri tom je namijenjena kulturi sjećanja a protiv nekulture zaborava“, rekao novinar Mladen Bulut.
Pavle Ekmečić, predsjednik Upravnog odbora Udruženja “Ognjište” rekao e da je trebinjska promocija treća po redu a da je do sada knjiga predstavljena u Beogradu i Banja Luci u prošloj godini. Za sve nas koji smo porijeklom iz Prebilovaca ima ogromnu vrijednost. U onom vremenu i nije se maltene smjelo pričati o tome i u vrijeme komunizma je bilo zabranjeno napisati ime žrtava na spomenicima a sada je sve javno publikovano“, kaže Ekmečić.
Na promociji su govorili priređivači knjige Aco Dragićević i Mladen A. Bulut, Pavle Ekmečić, predsjednik Upravnog odbora Udruženja “Ognjište”, novinar Šćepan Aleksić i Ivana Grujić, direktor Muzeja Hercegovine.
Napišite svoj komentar!