Kosovski političari ne poštuju sopstvene institucije, ali ni diplomate država poput Amerike, krše zakone koje su sami donijeli, a najočigledniji primjer za to je odnos prema manastiru Visoki Dečani.


Glavni inspirator ugrožavanja manastira je kosovski premijer Ramuš Haradinaj, koji direktno kontroliše dečanski kraj i ekstremne grupe koje i dalje vladaju tim dijelom Kosova.


Sredinom maja navršile su se pune tri godine od kako je Vrhovni sud Kosova donio odluku, a Ustavni sud potvrdio da Dečanima pripada i da imaju vlasništvo nad 24 hektara zemlje u blizini manastira. Ove odluke donijete su nakon skoro 15 godina teškog sudskog procesa. Sudovi Kosova ipak su naložili opštini Dečani da unese manastirsku zemlju u katastar. Međutim, na svaku godišnjicu od sudske odluke, kosovske vlasti umjesto izvršavanja sopstvenih zakona, sprovode besramnu akciju. Prošle godine u isto vrijeme pokušana je izgradnja nezakonitog magistralnog puta tik uz zidine Visokih Dečana. Ove godine predsjednik opštine Dečani Baškim Ramosaj poručio je da neće da primjeni odluku Ustavnog suda o potvrdi vlasništva manastira Dečani.


– Ni po cijenu da izgubim funkciju čelnika opštine – poručio je Ramosaj.


Neizvršavanje odluke dvije najviše sudske instance, bez sumnje, jasan je pokazatelj stepena bezvlašća na Kosovu i odsustva vladavine prava. Ništa manje i težine života nealbanskog stanovništva, ali i kulturnih i istorijskih vrijednosti u uslovima bezakonja. Do sada su direktne poruke kosovskim vlastima da sprovedu odluku “najviše pravne instance u kosovskom pravnom sistemu” uputili američki ambasador u Prištini Filip Kosnet i šefica Kancelarije EU na Kosovu Natalija Apostolova. Međutim, i pored međunarodnih zahteva, nema izvršenja ni na opštinskom ni na nivou vlade. Naprotiv, uslijedio je napad samozvanih istoričara okupljenih u vrlo glasnoj “Ligi istoričara” koja ima svoj ogranak u Dečanima.


Prema saznanjima Blica, iza nepoštovanja odluka suda nije samo bezakonje već smišljeno odugovlačenje. Jedna od taktika kosovskih vlasti je da čekaju eventualnu promjenu zakona kojom namjeravaju da gdje god mogu oduzmu vrijednosti koje pripadaju Srpskoj crkvi. Svake godine u maju posebno se pojačava antisrpska atmosfera. Otvoreno je sprovode bivši OVK krugovi koji i danas vladaju Kosovom i dečanskom opštinom. S druge strane, Albanci građani Dečana jako dobro znaju da im je manastir pomagao za vrijeme rata. Nerado, ali i sami priznaju da žive pod vladavinom lokalnih OVK porodica koje su koncentrisale ogromno bogatstvo na štetu siromašnih građana, a opštinu Dečani pretvorili u uporište najekstremnijeg nacionalizma. Između ostalog, i zbog toga i stalne ugroženosti, a svoje neprocjenjive vrijednosti, manastir je uvršten na listu od 54 najugroženija objekta Uneska na svijetu.


Gradnja zabranjenog puta


Prošle godine albanski funckioneri insistirali su na gradnji magistralnog puta uz manastir iako je to zabranjeno upravo kosovskim zakonom o zastićenim zonama.


Kontinuirano se sprovodi otvoreno kršenje ne samo zakona već i međunarodnih obaveza koje je Kosovo preuzelo, i to pred državama koje su ga priznale od 2008. godine.


(Blic)