Sve učestalije hapšenje raznih grupa zbog krijumčarenja ljudi nije smanjilo obim ove vrste kriminala, jer se mreže očigledno brzo obnavljaju, popunjavaju praznine i nastavljaju da koriste BiH kao jednu od ključnih tačaka balkanske migrantske rute.
Pokazala je to, kako kaže za "Glas Srpske" direktor Službe za poslove sa strancima Žarko Laketa, i najnovija akcija SIPA "Vega dva" na području Bihaća, u kojoj je uhapšen još jedan državljanin Pakistana osumnjičen za organizovanje krijumčarenja migranata, a koji je nakon toga sproveden u Imigracioni centar.
Prema riječima Lakete, uprkos učestalim hapšenjima i policijskim aktivnostima, krijumčarenje migranata u BiH očigledno ne jenjava, već se transformiše kroz nove operativce, metode i rute.
Potvrđuje da je riječ o profesionalnom, transnacionalnom i dobro razrađenom kriminalnom biznisu koji cvjeta i na balkanskim prostorima.
- Grupe koje se bave krijumčarenjem uglavnom čine bivši migranti, posebno Pakistanci, Avganistanci, Marokanci i drugi iz afro-azijskih zemalja, koji su se organizovali u kriminalne mreže za prebacivanje novih migranata uz veliku nadoknadu - istakao je Laketa.
Ove grupe, dodaje, vrlo često su i naoružane, bave se krijumčarenjem i međusobnim obračunima te predstavljaju ozbiljan bezbjednosni izazov. Posebno ističe da su neke od njih bile vođene od strane bivših pripadnika avganistanskih specijalnih jedinica koji su pobjegli iz Avganistana. Kaže da, iako je broj migranata u padu, krijumčarske aktivnosti ostaju aktivne na balkanskoj ruti, sa lokalnim i regionalnim grupama.
Dosadašnje istrage su pokazale da su krijumčarske mreže najčešće sastavljene od kombinacije stranih državljana i lokalnih pomagača. Stranci, naročito iz Pakistana, Turske, Sirije i drugih zemalja, često duže vrijeme borave u BiH i koriste lokalne veze za organizaciju smještaja i logistike. Lokalni državljani se uključuju kao vozači, vlasnici stanova ili posrednici, dok se mozak operacije uglavnom nalazi van domašaja istražnih policijskih organa.
Tokom ove godine u BiH je zabilježen nastavak intenzivne borbe protiv organizovanog krijumčarenja migranata, naročito duž balkanske rute prema Hrvatskoj i dalje u Evropsku uniju. Policijske agencije, predvođene SIPA, u saradnji sa Tužilaštvom BiH, Graničnom policijom, Evropolom i policijama susjednih zemalja, sprovele su više velikih akcija kojima su razbijene pojedine kriminalne ćelije, ali su istovremeno razotkriveni i obrasci djelovanja koji se uporno ponavljaju širom regiona.
Jedan od najupečatljivijih primjera je prva faza akcije "Vega" iz novembra ove godine, kada je na području Bihaća uhapšeno šest osoba - četiri državljanina Pakistana i dva državljanina BiH. Grupa je migrante iz Azije i sa Bliskog istoka smještala u privatne kuće i stanove, gdje su ih zadržavali dok ne organizuju ilegalni prelazak granice prema Hrvatskoj. Na jednoj lokaciji zatečeno je oko 50 migranata spremnih za prebacivanje. Kasnija istraga je otkrila da je u samo mjesec dana prokrijumčareno više od 300 osoba. Slični obrasci djelovanja otkriveni su i u drugim velikim predmetima, posebno u akciji "Istok turist" iz maja ove godine, kada je SIPA uhapsila 18 osoba na području Sarajeva, Travnika, Cazina, Velike Kladuše i Novog Grada. U tom slučaju razotkriven je sve prisutniji trend - migranti, uglavnom državljani Turske i drugih zemalja Bliskog istoka i Azije, legalno ulaze u BiH, nakon čega ih organizovana krijumčarska mreža preuzima i ilegalno prebacuje prema granici sa Hrvatskom. Dalji transport ka unutrašnjosti EU obavljaju takozvani regrutovani vozači.
Prema analizama Evropola, krijumčarske mreže funkcionišu kao visokospecijalizovani sistemi sa jasno podijeljenim ulogama. Regruteri djeluju u zemljama porijekla ili unutar migrantskih zajednica, logističari u tranzitnim državama obezbjeđuju smještaj i transport, dok finansijski koordinatori upravljaju novcem. Članovi se često međusobno ni ne poznaju - komunikacija se odvija preko kriptovanih aplikacija, a plaćanja se vrše u etapama, putem "Havala" sistema. Posebnu ulogu imaju takozvane sigurne kuće u blizini granica, u kojima se migranti drže danima ili sedmicama, čekajući signal za prelazak.
Krijumčarenje migranata predstavlja izuzetno profitabilan ilegalni biznis. Prema procjenama Evropola, on godišnje u Evropi generiše između šest i devet milijardi evra. Na balkanskoj ruti cijene se kreću od 1.000 do 6.000 evra po osobi za prelazak iz BiH u Hrvatsku ili dalje u Evropsku uniju, dok pojedini vozači mogu zaraditi i do 12.000 evra po jednoj vožnji.
- "Havala" sistem
"Havala" sistem je neformalan način prenosa novca koji funkcioniše van banaka i zvaničnih finansijskih kanala. Zasniva se na povjerenju između posrednika u različitim zemljama, bez papirnog traga i klasičnih transakcija. U krijumčarenju ljudi "Havala" se koristi jer omogućava da novac za ilegalne usluge brzo stigne do krijumčara, a da pri tome bude teško pratljiv za policiju i finansijske institucije. Često novac plaća porodica migranta, dok se isplata vrši tek nakon što osoba stigne na određenu destinaciju. Zbog ovakvog načina funkcionisanja, "Havala" sistem predstavlja jedan od najvećih izazova u borbi protiv krijumčarenja ljudi.
Napišite svoj komentar!