Nizak vodostaj jezera Peruća koje se prostire između Sinja i Vrlike u Hrvatskoj, otkriva ostatke starog srpskog manastira iz 14. vijeka. Iz vode su izvirili djelovi zidina starog pravoslavnog manastira Dragović iz 1395. godine, koji je 1958, zbog gradnje akumulacijskog jezera i hidroelektrane bio potopljen. O ovoj temi, na svoj način, oglasio se Dean Savičić. Tekst prenosimo u cjelosti.
" Podno planine Dinare u kraškim stenama iz duboke tačke poput zenice oka, izvire reka Cetina a iznad nje smeštena je svetinja.
Hram Vaznesenja Gospodnjeg gleda u reku modrozelene boje koja će nakon desetak kilometara svog puta stići do još jedne svetinje, manastira Dragović koji sa visine gleda Perućko jezero iz koga izranjaju vekovi prkoseći nevernicima.
Cetina će nastaviti dalje put ka Jadranskom moru pričajući priču o jednoj zemlji pravoslavnoj i njenom manastiru kao najvećem dokazu vekovnog postojanja pravoslavnog življa u Dalmaciji.
U sezoni godišnjih odmora na putu ka moru mnogi prođu kroz najbogatiju zemlju južne Krajine, od Vrlike prema Sinju dočekaće ih selo Koljane koje u jednoj dolini kao na dnu ptičijeg gnezda skriva svetinju.
Drevni manastir Dragović vekovima je bio izložen pljački, rušenju i paljenju.
Prvo su ga rušili Turci jer je srpski i hrišćanski, Mlečići jer nije rimski i katolički a Švabe su ga rušile jer je pravoslavni.
Ovde nije kraj i ovoj nakaradnoj bratiji moramo dodati i novokomponovane Hrvate koji se pridružiše ovim najvećim zlotvorima zemaljske kugle i smisliše originalnu ideju.
Oni potopiše selo Koljane u kome je živelo preko 8.000 Srba i manastir Dragović koji je bio od velike važnosti za pravoslavnu Dalmaciju ne bi li se ikako satralo sve ono srpsko i pravoslavno.
Sve to uradiše vatikansko-komunističkom zaverom sa ciljem da se negira ime pravoslavno.
Ali niko ne može negirati činjenicu hiljadugodišnjeg postojanja pravoslavaca u Dalmaciji.
Boj na Kosovu bio je sudbonosan za našu crkvu u Dalmaciji koja je bila skučena u svom razvijanju a svemoć je dobilo latinsko sveštenstvo koje otvoreno počinje progon pravoslavne vere.
Koliko su gonili veru videli smo ali smo videli i to kako su je junački branili preci naši i da za njenu odbranu nisu se bojali tamnice, mučenja ali ni smrti.
Princeza Jelena Nemanjić Šubić, sestra cara Dušana još 50 godina pre boja na Kosovu podigla je manastir Krku u kome će biti osnovana škola Bogoslovija 1615. godine i najstarija je u našoj crkvi.
Posle boja na Kosovu, 1395. godine podignut je manastir Dragović u selu Koljane, smešten u zaklonjenu uvalu i sa svih strana bio je zaštićen srpskim selima Kijevo, Vinalić, Bitelić, Ježelić, Podosoje...
Svi pravoslavni spomenici oko manastira Dragović su 400 godina stariji od prvog katolika koji se pojavio tek u HVIII veku, pokrštavanjem koje je započela Marija Terezija.
Tragedija Dragovića počinje 1480. godine kada ga pljačkaju Turci a kaluđeri bivaju rasterani.
Dve decenije kasnije manastir se obnavlja da bi ponovo stradao u turskom pohodu na utvrđeni grad Klis.
Godine 1585. kaluđeri Pajsije, Evstatije, Stefan, Gerasim i Dionisije su iz manastira Dragović prešli na područje Budimske eparhije u današnjoj Mađarskoj i tamo osnovali manastir Grabovac, danas jedno od glavnih mesta okupljanja srpske zajednice u Mađarskoj.
Za to vreme u opustelom manastiru Dragović ostao je starac Petronije sa 2 mlada monaha.
Tih izuzetno teških godina manastir je opstajao.
Bratstvo se povećalo a onda odjednom smanjilo kada su desetorica kaluđera sa igumanom Stefanom 1619. godine sa manastirskim dragocenostima prešli u manastir Grabovac kako bi izbegli novi turski zulum.
U vlasti su se smenjivali Mlečani i Turci koji su konstantno napadali manastir, koji je 1694. godine obnovio episkop Nikodim Busović.
Konačno su Karlovačkim mirom 1699. godine Mlečanima bili vraćeni predeli Cetinske krajine pa tako i manastir Dragović.
Tada je na red došlo unijaćenje od strane službenih vlasti Venecije i Austrije.
Manastir Dragović bio je centar odakle su se naši monasi borili protiv unijaćenja i širili veru.
Katolički kler uspeva preko 3.000 Srba pokatoličiti ali delovanjem kaluđera iz manastira Dragović skoro 2.000 ljudi se vraća u pravoslavnu veru.
Zbog toga fratri traže od pape da se manastir zatvori a kaluđeri proteraju.
Ono što nisu uspeli napraviti Turci, papa ni venecijanski dužd, napraviše 1952. godine hrvatski komunisti uz blagoslov Vatikana.
U hiljadu devetoj stotini u pedeset drugoj godini, oni napraviše branu Peruću i srpsku zemlju potopiše.
Zelene livade prekri voda i potopi srpsko polje plodno.
Livade, njive oranice i grozdi vinogradi sad pod vodom u dubini venu.
Levo pošta a zadruga desno, ostale su negde u mulju da oko njih plivaju somovi.
Ni ovo zlikovcima ne bi dovoljno pa potopiše i groblja pravoslavna.
Tako završi jedan od 3 istorijska srpska manastira u Dalmaciji, pored manastira Krka i Krupa.
U svojoj biblioteci je čuvao pravo blago, od oktoiha iz XIV veka, mineja za mesec maj iz 1531. godine pisanog u Studenici, knjige štampane u Ostrogu 1644. krmčije štampane u Moskvi 1653. antiminsa patrijarha Arsenija Čarnojevića iz 1692. godine pa sve do zapisa Sime Matavulja koji je u svojim putovanjima često svraćao u manastir.
Borba oko manastira trajala je sve do 1995. godine kada je VRSK kako bi pokazala o kakvoj se svetinji radi, predložila a Unprofor prihvatio da zajednički posete manastir Dragović koji te godine obilježava 600 godina postojanja.
Hleb i sol su dočekali komandanta Unprofora koji nije uspeo obezbediti mir i sačuvati manastire u južnom sektoru Krajine.
Manastir koji je izmešten iznad jezera oduvala je Oluja i pretvoren je u štalu.
U njega se 2004. godine vraća jerimonah Jovan i iguman Varsonufije koji ga obnavljaju a dve godine kasnije ga je freskopisao Zoran Grebenarović.
Polako dolazi vreme pravde i Bog je naredio vaskrs srpske zemlje i tako je iz vode izronio prvi manastir Dragović.
Izronile su oranice, polja, oni grozdi vinogradi i opet se prelazi preko Vukovića mosta sa kojeg se vidi krivudava Cetina koja se polako vraća u svoje prirodno korito.
Na nama je samo da poverujemo i ljubav prema rodnoj grudi i dalmatinskom kamenu pokrenuće buru koja će sve više da otkriva sjaj pravoslavnih svetinja..."
Napišite svoj komentar!