Zbog obolijevanja duvana i nepostojanja njegovog organizovanog otkupa, sve veći broj Ljubinjaca odlučuje se za plantažni uzgoj smilja. U ovoj opštini trenutno postoje tri destilerije, odnosno firme koje se bave uzgojem, otkupom i preradom ove ljekovite biljke. U lokalnoj upravi ističu da uzgoj smilja u ovom malom mjestu ima perspektivu, jer se proizođačima garantuje siguran otkup.


Iz godine u godinu, na području Ljubinja sve je više plantaža zasađenih ovom biljkom.
– Jedna ova destilerija već ima svoj zasad od 600 000 sadnica, a oni planiraju i na teritoriji Ljubinje 2 miliona sadnica da posade. Oni su inače destilerija koja djeluje na regiji, ovoj da kažemo hercegovačkoj i imaju u Ljubinju, imaju u Stocu, imaju u Čitluku svoje destilarije, sad na Berkovićima treba novu destileriju da otvore, tako da bi njihovi kapaciteti bili nešto oko 20 tona dnevne prerade smilja – rekao nam je Darko Krunić, načelnik opštine Ljubinje.
Riječ je o firmi “Golden flower” iza koje stoji konzorcijum firmi iz Kine, Grče i Italije, a čije se predstavništvo u BiH nalazi u Čitluku. Od njihovih predstavnika u Ljubinju nismo uspjeli da saznamo kakvi su im dalji planovi u ovoj opštini, jer nisu odgovarali na naše pozive. Sa druge strane, načelnik Krunić tvrdi da se uz otvaranje ove destilerije, ujedno otvaraju i nova radna mjesta.
– Tu mi imamo zaposlenih 7,8 ljudi, oni su ovdje dobili od opštine halu jednu gdje su tu svoju destileriju instalirali i jednostavno to im je dato besplatno samo uz određeni uslov da određeni broj ljudi zaposle u toku godine – dodaje Krunić.
Otkupna cijena smilja u prošloj sezoni iznosila je između 3,20 i 3,50 KM. To je znatno manje u odnosu sa prethodne godine kada je ta cijena stizala i do pet KM, a koju su mnogu smatrali nerealnom. Da uzgoj smilja u Ljubinju ima perspektivu smatraju i u Firmi “Ljbilje”, koja se već godinama bavi uzgojem, otkupom i preradom smilja i drugog ljekovitog bilja.
– To je i dalje isplativ posao. Znate kako, u poljoprivredi imate prosto one isplative površine koje su kada radite naveliko, ali imate i one površina manje, koje su isplative kao neki dodatni prihod porodični, to su te površine od par dunuma, kada porodica sadi može da ostvari neki dodatni prihod, naravno sa većim površinama, veća je i isplativost – pojasnila je Slobodanka Dangubić, direktor “Ljbilja“ iz Ljubinja.
Firma “Ljbilje” ima desetak hektara sopstvenih plantaža ljekovitog bilja, među kojim je i smilje, te 100 hektara kooperantskih plantaža na području cijele Hercegovine. Prinos po biljci tokom jesenje žetve kažu bio je veliki, što u neku ruku i nije dobro, jer je to negativno uticalo na kvalitet i procenat ulja u smilju. Upravo po tome u ovoj firmi formiraju i otkupnu cijenu ove biljke.
– Cijenu smilja sirovine, određuje cijena ulja na tržištu. Cijena ulja smilja je i cijenjeno i skupo, to je berzanska roba, cijena može da varira u jednom momentu je bila 2 000 evra, sada je ta cijena nešto niža – naglasila je Dangubićeva.
Iako nisu željeli da govore pred kamerama, uzgajivači smilja kažu da se nadaju da će im ovaj posao donijeti siguran prihod. Mnogi od njih smiljem su zamijenili zasade duvana, koji je većini godinama bio jedini izvor prihoda.


Neda Petković/Srpska Cafe