Srpska pravoslavna crkva sutra slavi Sabor Svetog Arhanđela Mihaila – Aranđelovdan, jednu od najčešćih i najpoštovanijih krsnih slava u Srbiji, Crnoj Gori i Republici Srpskoj. Ovaj praznik, duboko ukorijenjen u narodnu tradiciju, povezuje porodicu, vjeru i predanje staro vijekovima.
Arhanđel Mihailo je u hrišćanskom predanju poznat kao nebeski vojvoda, predvodnik anđela koji se suprotstavio Luciferu, branilac vjere, ali i čuvar pravednika.
Na ikonama se prikazuje kao ratnik u carskoj odeždi, sa kopljem ili mačem u jednoj ruci, dok u drugoj drži palminu grančicu – znak trijumfa dobra nad zlom.
U narodnom predanju naziva se i „dušovodnikom“, jer se vjeruje da u času smrti preuzima ljudsku dušu.
Anđeli i anđeoska hijerarhija
U pravoslavnom učenju anđeli su bestjelesna duhovna bića, stvorena da izvršavaju Božju volju.
Prema crkvenoj tradiciji, podijeljeni su u devet činova, a arhanđeli su među najvišima. Mihailo je jedan od sedmorice najviših, i nosi titulu arhistratiga, što znači „vrhovni vojvoda“.
Smatra se da je upravo on odbranio veliki broj anđela od pada zajedno sa Luciferom.
Kada se slavi i zašto je značajan
Aranđelovdan se obilježava 21. novembra po gregorijanskom, odnosno 8. novembra po julijanskom kalendaru, i u crkvenom kalendaru je označen crvenim slovom.
Ovaj praznik smatra se danom velike duhovne sile, a u mnogim krajevima se kaže da je to dan kada se „nebo otvara“, pa su molitve posebno uslišene.
Arhanđel Mihailo je zaštitnik brojnih porodica, gradova i bratstava. Njemu je posvećen i manastir Grabovac, a u srednjem vijeku smatran je i zaštitnikom loze Nemanjića, što ovaj praznik čini još većim dijelom srpske duhovnosti.
Običaji za Aranđelovdan
Iako je ova slava veoma raširena, uz nju se vezuje nekoliko specifičnih običaja i vjerovanja.
Najrasprostranjenija zabluda je da se za Aranđelovdan ne sprema žito, jer je sveti Arhanđel „živi svetitelj“.
Međutim, crkva ističe da je to netačno – žito se priprema uvijek, jer je namijenjeno dušama predaka, a ne svetitelju.
U narodu postoje i druga predanja:
• vjeruje se da tog dana Arhanđel Mihailo obilazi bolesnike i nevoljne
• ako „stane kod glave“ – donosi ozdravljenje; ako stane „kod nogu“ – život se bliži kraju
• siromašne i putnike ne treba odbijati, jer se smatra da svetac može biti „prevučen“
• vrijeme na Aranđelovdan nagovještava kakva će biti zima – hladno i vjetrovito najavljuje oštru, a tiho i sunčano blažu sezonu
Slavska trpeza – posna ili mrsna?
Kao i kod većine slava, trpeza zavisi od dana u sedmici na koji praznik pada. Ako je, kao ove godine, srijeda ili petak, obavezna je posna trpeza.
Na stolu se tradicionalno nalaze: slavski kolač, žito, svijeća, vino i postna jela. U drugim godinama, kada praznik pada na dane koji nisu postni, slavi se mrsno.
Zašto se kaže da se „nebo otvara“
Jedno od najljepših narodnih vjerovanja jeste ono da se na Aranđelovdan „nebo otvara“, pa su molitve upućene tog dana posebno snažne.
Vjeruje se da se najveće želje mogu ostvariti ako se molba uputi iskreno, iz duše i sa blagodarnošću.
Zbog toga je ovaj praznik za mnoge više od tradicije – on je dan duhovne obnove, sabornosti i porodičnog jedinstva.
Napišite svoj komentar!